Về

Sau vườn nhà tôi
My back yard (c) 2017
digital photography with digital color infusion

Monday, May 16, 2022

KY NIEM BAI THO 'VE' CUA DUONG NHU NGUYEN


Lan dau tien post bai tho "VE" tren FB: 2017. Bai tho toi lam nhan ngay sinh nhat toi, nam 2013. Xin khang dinh lai: day khong phai la bai tho "ho.a" tho Chu To Thuy Yen, ma la bai tho cung chung mot chu? de "VE" trong do toi co trich dan vai cau tho cua chu TThY trong ngoac kep de vinh danh "Tribute" con duong tien phong cua chu trong chu de "VE." Co the noi la "cam tac."

 DNN 2013

Bai tho sau day (lay cam hung tu To Thuy Yen) da duoc post o Que Huong Ngay Mai, muc Co^'c Tho, theo loi yeu cau cua doc gia, voi su ho^~ tro. cua co^ Nhu-Thuong:

VỀ...[CÙNG VỚI DÒNG THƠ TÔ THÙY YÊN]
Dương Như Nguyện
Copyright 2013

Lời chú thích: Tôi cho rằng bài thơ TA VỀ của Tô Thùy Yên giống như một bài trường ca không phân đọan và là một trong những bài thơ ngậm ngùi nhất của thi ca VN hậu bán thế kỷ 20, giai đọan sầu khổ của lịch sử VN cận đại và hiện đại. Toi cho rang Tô Thùy Yên làm bai thơ nay với tư tưởng của một người trí thức mang số kiếp của tù nhân và nạn nhân, sau một cuộc đổi đời, trong gông cùm lịch sử và xiềng xích của chính thân phận con người.

Để tặng chính mình - cho ngày sinh nhật, tôi làm bài thơ dưới đây, khởi đầu bằng ý thơ của TA VỀ, tôi viết:  "người về với sợi tơ trời … mười năm…", rồi đem vào vài câu của TThY (trong ngoặc kép, chữ nghiêng italics) cũng như vài hình ảnh trong thơ ông, để diễn tả một số hình ảnh, tình cảm và âm điệu khác đến từ tâm khảm của riêng tôi. Nói là "họa" thì không hẳn đúng. Nói là "khai triển,” "chuyển tiếp” hay thay đổi cung điệu (giống như nhạc sĩ đổi cung đàn (modulation) thì đúng hơn. Tôi xin cám ơn thi sĩ Tô Thùy Yên và xin lỗi đã không nói trước với ông, vì toi làm thơ hòan tòan tùy thuộc vào cảm hứng. Chắc ông, trong tâm trạng của người trí thức ngậm ngùi, sẽ không trách mà cũng không hòan tòan thất vọng … Mà trái lại, mong ông sẽ vui trong sự thông cảm của nguồn sáng tạo..

.
Toi theo duo^?i L'Art Brut, tuc la chong pha khuon thuoc, nhung trong tho, nhat la tho VN, va^`n die^.u doi voi toi rat quan trong, phai rat tu nhien nhu note nhac tuon ra tu tam kham, khong phai go` bo'. Va sau do la tu tuong va hinh a?nh. Du`ng di vao sa'o ngu~. Day la mot bai tho dai, co 3 doan. Neu va^`n die^.u khong chi?nh thi doc rat met va rat chuo'ng tai. Xin quy vi doc ba`i tho nay trong ngon ngu van dieu cua tieng Viet...Nhac ti'nh trong tho phai giu~ vi tieng Viet la "tonal." Neu van dieu khong chua^?n la toi xe' bo? khong lam nua, va hinh anh ngon ngu khong dep, kho^ng co sang ta.o la toi de.p luon...Toi kho' khan voi chi'nh minh chi? vi` ton trong ngon ngu VN va doi song nghe nghiep cua cha me toi, la nhung giao su van chuong va ngon ngu hoc. Khi ong ba nam xuong, chung ta co con lai duoc khong nhung cai gi da mat???("Van hoa la cai gi con lai cua cai gi da mat" [mot nha van Tay Phuong da noi)...)

VỀ

PRELUDE:

“Hỡi ơi, dâu bể mòn thương nhớ
Gỗ đá còn trơ gỗ đá thôi”
(Cảm thông- Vũ Hoàng Chương)

"Xót xa một buổi soi gương cũ
Đã lệch bao nhiêu mặt chữ điền…”
(Sao chẳng về đây - Nguyễn Bính)

“Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt
Nước còn cau mặt với tang thương…”
(Thăng Long thành hoài cổ - Bà Huyện Thanh Quan)

Người về tim đã mồ côi
Người về với sợi tơ trời ... mười năm
(Dương Như Nguyện)

I.

Ta về mang sợi tơ trời nặng
Tan tác trong lòng trang sử xanh
Ai tiễn, ai đưa, ai nín lặng
Vàng đá, rồi thôi, cũng độc hành

Ta về sương biến thành con suối
Trên: vẫn là mưa, dưới: nước nguồn
Mưa ở Tây ngàn mưa đổ xuống
Chảy vào Đông, biển, thủy triều tuôn

Ta về biển động thành mây trắng
Tảng đá quê nhà ai dám lăn?
Sườn núi ngây ngô còn thét gọi
Đáy vực vùi chôn nỗi nhọc nhằn

Lời thề truyền kiếp vai còn gánh
Tiếng vọng lưu đày buộc lấy chân
Lửa nóng chưa thiêu hồn buốt lạnh
Mười năm cho quỷ biến thành nhân

“Ta về như tứ thơ tiêu tán”
Rơi rớt qua vùng dốc lãng quên
Nhà cũ, tang thương: tường, vách, mái
Nhện khóc, trùn than, mối gập ghềnh

“Ta về khai giải bùa thiêng, yểm
Thức dậy đi nào, gỗ đá ơi!”
Ôn lại, mười năm bao ác mộng
Một lần nhắc nhớ, để rồi thôi!

II.

Chiều nay ta sẽ đi quanh quẩn
Thăm hỏi bùn, tro, mỗi góc nhà
Hoa bưởi bên thềm không nở nữa
Mười năm rêu mọc lót đời ta
Mười năm thành chiếc bóng già nua
Bóng đuổi theo ai, bóng nhạt nhòa
Mười năm tiếc mãi mùi hương cũ
Của bóng, hay là của chính ta?

Ta về, tang chứng thời phung phí
Khánh kiệt vì mang cuộc bể dâu
Mười năm, vẫn tưởng là con trẻ
Bác mẹ? Đèn khuya sắp cạn dầu

Ta gẫm lại đời: bao chiến bại?
Mơ cả trăm điều, một chẳng nên
Ngoài kia lá rụng, và sao rụng
Tóc rụng theo cơn mộng hão huyền

Ta về theo đám mây nhà Lý
Tìm Đại La Thành, tiếng nỉ non
Sử khóc người nên người khóc sử
Bút gãy, hay ai để bút mòn?

Ta về đơn chiếc như hờn tủi
Lục lọi không gian chẳng thấy mình
Phủi bụi mà thương hồn sách vở
Những hài, những cốt của vô danh

III.

Ta về mơ lấy nụ tầm xuân
Người cũ trùng khơi lãng đãng gần
Thương nữ đã theo chồng xứ lạ
Mười năm vướng vấn nợ tình quân

Ta về rọc hết con đường mía
Mong ngọt môi răng trót đắng rồi
Chua, chát, cay, nồng trong huyết quản
Làm sao cho hết, cội nguồn ơi!

Người về như thể nuôi thương nhớ
Người để tim người xuống biển Đông
Máu? Muối? Tanh tanh, con nước chảy
Lệ mặn, vì đâu? Nhỏ một dòng…

Dương Như Nguyện
C2013

Pearl Nguyen

Lời thề truyền kiếp vai còn gánh
Tiếng vọng lưu đày buộc lấy chân
Lửa nóng chưa thiêu hồn buốt lạnh
Mười năm cho quỷ biến thành nhân---khúc này hay quá, Dương Như Nguyện!!!

Le Mai Linh

Rất hay lắm thi sĩ nhé


Anonymous  May 16, 2022 at 8:49 PM

Bài thơ của chị DNNguyện mang nỗi niềm riêng, hay cỡ 10/10 thơ TTYên.
Quanh chuyện 10 năm, ông Trần Quảng Nam có bài Mười Năm Tình Cũ. Nhưng chị DNNguyện lại muốn níu thêm 10 năm nữa cơ, qua bài Mười Năm Níu Lấy Mười Năm Nữa. Đây là một bài thơ rất hay, nhẹ nhàng quí phái. Phải chi có một Nguyễn H. Hội An nào đó phổ nhạc cho trường phái Mười Năm thêm rầm rộ.

Mười năm hoa trắng không còn trắng
Tôi nhặt mùi hương, đã mất hương
Mười năm áo lụa vừa phai luạ
Biền biệt mùa thu, biệt phố phường

Mười năm tím ngặ́t màu tim tím
T́ím cả màn đêm, tím chỗ nằm
Mười năm con sóng thôi là sóng
Trôi dạt, hay là dạ̣t bể Đông?

Mười năm em có còn biêng biếc?
Môi tủổi trăng tròn, môi ướm trăng
Mười năm ly cách thành ly biệt
Thương quá, mười thương cuả đoạ̣n trường
Mười năm níu lấy mười năm nưã
Gíó lạnh quay về buốt vết thương

Thơ Dương Như Nguyện