v/d kien truc xua cua Saigon

 

• Kiến trúc Tây Phương ở VN có ý ngh̃ỉa lịch sử, về thẩm mỹ biến Saigon thành một "Paris" ở Á Châu, đi theo văn minh nhân loại, thời đại Renaissance, trong việc "giao lưu" với Tây Phương có từ hồi chúa Nguyễn, chứ chẳng phải là "kỷ niệm" cái nḥuc mất nước cho thực dân mà phải phá hủy đi. 
• Kiến trúc Pháp có mặt toàn cõi VN, đúng ra là "cái giá" dân tộc đã trả cho kỹ nghệ hoá Tây Phương, từ xây dựng hạ tầng cơ sở -- infrastructure building -- cũng như giao lưu văn hoá với Âu Châu và với thế giới: VIctor Hugo trờ thành một vị "thánh" cuà Cao Đài, bánh m̀y VN, bánh bông lan, uống café au lait, hay ăn m̀i hoành thánh, etc., cũng như Hoàng Thành cuả Huế ảnh hưởng Trung Hoa, nhà Thanh, etc. 
• 
  
• Vậy mà đã có những sự phá hủy, nào là v/d Đồi Vọng Cảnh ờ̉ Cố Đô, r̀ồi năm 1995-̣̉96 xây khách sạn New World nằm chình ình ngay giữa kiến thiết Saigon cũ, phá huỷ sự trang nhã cuả công trình xây dựng đô thị -- urban planning -- Pháp đã tạo nên cho Saigon nét Champs Elysees qua đường Catinat, etc., những gì đã làm cho Saigon trở thành đặc biệt ở Á Đông. 
• 
  
• Đó là chưa kể̀ việc giật sụp bao bức tượng thẩm mỹ tuyệ́t vời, thay thế bằng các tượng mới tinh, ngô ngê, vì lý do tuyên truyền chính trị. 
• 
  
• Di tích lịch sử cuả dân tộc, bị đổ nát với thời gian, thì không đước bảo tồn -- preservation -- mà trái lại giật sập đi để xây đền mới: Văn Miếu bây giờ có phần tử "Văn Miếu" xây ṃ̣ới tinh ở trong khuôn viên đó nữa. Việc xây dựng cái mới rập khuôn miếu đền ở Hà̉ Nội: toàn là mới hết dù dùng kiểu c̃u. Các miếu để̀n ở núi Ngũ Lĩnh cũng thế. Giật sập xây cái mới thế vào. 
• 
  
• May mà chưa làm thế với tòa Đô Chính cũ, nhà hát lớn Opera, và bưu điện, hay nhà thờ Đức Bà giống Notre Dame de Paris.  Nhưng các biệt thự rất đẹp ở Đalat thì gần tan nát hết rồi. Thay thế bằng những dinh thự đại gia khả ố nửa Tàu, nửa Tây, nửa Mỹ, nừa Hồng Kông, nửa Singapore, còn lại thì "đại gia" cùng "hoa hậu, ca sĩ" rập khuôn đâu đó mà sáng chế, có thể được giải "không giống ai."  
• 
  

Không phải cái gì xây bởi "thực dân" cũng nên dựt sập hay trả̃ về với thực dân.  Những gì tượng trưng cho văn hoá, văn minh và kỹ thuật thế giới cuả thời đã qua nhưng rất authentic trong lòng thế giới thì làm ơn giữ lại, vì ̣đó cũng tượng trưng cho máu xương dân tộc, trên chính lãnh thổ cuả mình, tạo chỗ đứng đặc biệt̉ nói lên sự trường tồn cuả chính chúng ta trước thế giới.